Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2011

Στον Προμπονά και την Columbia


Ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, με τη σύμφωνη γνώμη του εκπροσώπου του δήμου Αθηναίων στο διοικητικό συμβούλιο του Οργανισμού, μεθοδεύει την ένταξη στο σχέδιο πόλεως της έκτασης 60 στρεμ. στην περιοχή Προμπονά, στην οποία περιλαμβάνεται ο ιστορικός τόπος της Columbia, 14 στρεμ. Συγκεκριμένα, με τροπολογία στο νόμο για τα αυθαίρετα, επιτρέπεται η σημειακή τροποποίηση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, έτσι διευκολύνεται η ένταξη στο σχέδιο των 60 στρεμ. και η οικοδόμησή τους με εμπορικές χρήσεις.

Η περιοχή βρίσκεται σήμερα σε εκκρεμότητα χάρη στους αγώνες των κατοίκων και ιδιαίτερα της «Πρωτοβουλίας για τη Διάσωση και Αξιοποίηση του Eργοστασίου της Columbia», η οποία έθεσε το θέμα διατήρησης του ιστορικού εργοστασίου όπου γράφτηκε, από το 1930 έως το 1991, η ιστορία του σύγχρονου ελληνικού μουσικού πολιτισμού. Η ιστορική, κοινωνική μνήμη που εγκλείεται στην Columbia αφορά τόσο στη φυσική παρουσία του εμβληματικού βιομηχανικού κτιρίου όσο και στην εμπλοκή των κατοίκων στη δισκογραφική παραγωγή, μέσω της μουσικής που τραγούδησαν και αγάπησαν.
Εξάλλου, η έκταση η οποία ορίζεται από τις οδούς Ανθέων και Βασ. Ηρακλείου, από το γήπεδο του Απόλλωνα και την αδιάνοικτη οδό -παράλληλη της Ακρωτηρίου- αποτελεί ένα διαθέσιμο πράσινο και πολιτιστικό αστικό συντελεστή, που μπορεί ν’ αναπλαστεί και ν’ αποτελέσει έναν ανοιχτό δημόσιο χώρο, με το μουσείο της Columbia και περιορισμένες, χαμηλού συντελεστή, εγκαταστάσεις, έναν πολύτιμο δηλαδή πνεύμονα για τους κατοίκους της πυκνοδομημένης περιοχής Ριζούπολης - Πατησίων. Καθώς εφάπτεται στο Άλσος Προμπονά, γειτνιάζει με τον Ποδονίφτη και συνδέεται εύκολα με το Άλσος της Νέας Φιλαδέλφειας, συμβάλλει στη δημιουργία μιας εκτεταμένης δημόσιας ραχοκοκαλιάς που θα συνέχει τα ιδιωτικά τμήματα της πόλης.
Για την περιοχή έγιναν 3 προσφυγές στο ΣτΕ. Συνέβαλαν στη διάσωσή της ως αδόμητου χώρου και στην προσέγγιση ως ενιαίου μνημείου του συνόλου των εγκαταστάσεων της Columbia. Σήμερα εκκρεμεί προσφυγή της «Πρωτοβουλίας», με αίτημα το χαρακτηρισμό του συνόλου των 14 στρεμ. ως ιστορικού τόπου.

Εργασία για την ανάπλαση της περιοχής

Σε επαφή με τις λαϊκές κινητοποιήσεις, οι σπουδαστές/τριες της Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ σχεδίασαν, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας την περίοδο 2006 και 2007, εναλλακτικές προτάσεις για την έκταση των 60 στρεμ. και τον χώρο της Columbia, που περιλαμβάνεται σ’ αυτήν. Ειδικότερα, στο χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2006-2007 δόθηκε στο διατομεακό μάθημα του Αστικού Σχεδιασμού, από τους διδάσκοντες Ελένη Πορτάλιου και Γιώργο Xαϊδόπουλο, ως θέμα σπουδαστικών εργασιών, η «Ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής του εργοστασίου της Columbia στη Pιζούπολη». To ίδιο θέμα, εντοπισμένο στον ιστορικό τόπο του εργοστασίου της Columbia, εκπόνησε στη διπλωματική της εργασία η Δήμητρα Zύγρα, με επιβλέπουσα την E. Πορτάλιου.
Το πρόγραμμα των αναπλάσεων αναφέρεται στη δημιουργία ενός μουσικού συνόλου γύρω από το διατηρητέο σήμερα κτίριο -το οποίο λειτουργεί ως μουσείο της μουσικής παραγωγής και της ιστορίας της- και εμπλουτίζεται με νέους χώρους σύγχρονης μουσικής δημιουργίας και έκφρασης, κυρίως νέων ανθρώπων. Παράλληλα, σε αναφορά με τη βιομηχανική και βιοτεχνική παραγωγή, που έχει εγκαταλειφθεί στην ευρύτερη περιοχή, ενώ τα περισσότερα εργοστάσια έχουν κατεδαφιστεί, προτείνεται η εγκατάσταση μιας νέας μικρής βιοτεχνικής μονάδας 20 κεραμιστών στην έκταση της ανάπλασης. Σε κάθε περίπτωση ο συντελεστής δόμησης είναι πολύ χαμηλός –μέγιστος 0,15– στο σύνολο των 60 στρεμ.
Ο φορέας ανάπλασης είχε προταθεί να συγκροτηθεί από το ΥΠΠΟ, τον Δήμο Aθηναίων, το Bιοτεχνικό Επιμελητήριο και την Ένωση Bιοτεχνών Λαϊκής Τέχνης. Το κόστος ανάπλασης εξασφαλίζεται από ίδιους πόρους των δημόσιων και βιοτεχνικών φορέων, από το κοινοτικό πλαίσιο στήριξης και το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Σημειώνεται ότι, με την ένταξη της περιοχής στο σχέδιο πόλεως, το 50% του εμβαδού των ιδιοκτησιών δίδεται στο δημόσιο ως εισφορά σε γη, επομένως το κόστος απόκτησης της επιπλέον γης είναι προσιτό.
Σήμερα, με βάση τις κατακτήσεις του κινήματος και τις εναλλακτικές προτάσεις, μπορούμε πάλι να υπερασπιστούμε την περιοχή του Προμπονά και την Columbia, που κινδυνεύουν από τις αγοραίες πολιτικές του ΟΡΣΑ.

Ελένη Πορτάλιου

Δεν υπάρχουν σχόλια: