Διεθνές Συνέδριο της Περιφέρειας Αττικής και του ΕΔΣΝΑ για τη «βιώσιμη, οικολογική, οικονομική διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική"

Συνεχίζονται οι εργασίες της δεύτερης ημέρας με ομιλίες εκπροσώπων από το εξωτερικό

Κύρια σημεία ομιλιών των χθεσινών ομιλιών, (Πέμπτη 12.02.2015):

• Λοϊζίδου Μαρία, Καθ. ΕΜΠ, υπεύθυνη μονάδας περιβαλλοντικής επιστήμης και τεχνολογίας
• Αραβώσης Κωνσταντίνος, Επίκ. Καθηγητής ΕΜΠ, Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, επίτιμος Πρόεδρος ΕΕΔΣΑ
• Αγαπητίδης Ιωάννης, Πρόεδρος Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης
• Ραζής Γιάννης, Γενικός Δ/ντής Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης
• Ιντζελέρ Μάριος, Διευθύνων Σύμβουλος στην Εταιρεία: Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ
• Μπούρκας Δαμιανός, Γενικός Γραμματέας ΕΕΔΣΑ, Διπλωματούχος Μηχανικός Περιβάλλοντος
• Δερματάς Δημήτρης, Αναπλ. Καθηγητής ΕΜΠ, τμήμα Πολιτικών Μηχανικών
• Μανιός Θρασύβουλος, Αναπλ. Καθηγητής στη Σχολή Τεχνολογίας, Γεωπονίας και Τεχνολογίας Τροφίμων, ΤΕΙ Κρήτης
• Κανακόπουλος Δημήτρης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Κομποστοποίησης
• Λέκκας Φραγκίσκος Δημήτρης, Αναπλ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου, ερευνητική ομάδα ανάλυσης και προσομοίωσης περιβαλλοντικών συστημάτων
• Λυμπεράτος Γεράσιμος, Καθηγητής Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ, μέλος ΕΕ ΕΔΣΝΑ και Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου
• Καλογήρου Στρατής, Πρόεδρος ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ, Αντιπρόεδρος Global WTERT council
• Λουκάτος Ανδρέας, Επιστημονικός Σύμβουλος του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων

Συνεχίζονται για δεύτερη ημέρα, σήμερα, οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου για τη βιώσιμη, οικολογική, οικονομική διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική, που διοργανώνει η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ.

Οι εργασίες της πρώτης ημέρας, χθες Πέμπτη, ολοκληρώθηκαν το απόγευμα με τις ομιλίες της κ. Λοϊζίδου Μαρίας, του κ. Αραβώση Κωνσταντίνου, του κ. Αγαπητίδη Ιωάννη, του κ. Ραζή Γιάννη, του κ. Ιντζελέρ Μάριου, του κ. Μπούρκα Δαμιανού, του κ. Δερματά Δημήτρη, του κ. Μανιού Θρασύβουλου, του κ. Κανακόπουλου Δημήτρη, του κ. Λέκκα Φραγκίσκου - Δημήτρη, του κ. Λυμπεράτου Γεράσιμου, του κ. Καλογήρου Στρατή και του κ. Λουκάτου Ανδρέα.

 

Η κ. Λοϊζίδου Μαρία, αφού παρουσίασε τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη διαχείριση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση, επεσήμανε την αποδοτική χρήση των πόρων και είπε χαρακτηριστικά:

«Στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάθε χρόνο καταναλώνουμε περίπου 7,3 δισ. τόνους φυσικών πόρων, παράγουμε περίπου 2,7 δισ. τόνους αποβλήτων, εκ των οποίων μόλις το 40% επαναχρησιμοποιείται ή ανακυκλώνεται, με το υπόλοιπο να καταλήγει για ταφή ή καύση. Εάν θέλουµε να καταστούν τα απόβλητα πόρος που ανατροφοδοτεί την οικονοµία ως πρώτη ύλη, τότε πρέπει να δοθεί πολύ µεγαλύτερη προτεραιότητα στην επαναχρησιµοποίηση και στην ανακύκλωση».

Η χώρα μας βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα όσον αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων, σημείωσε η κ. Λοϊζίδου, επισημαίνοντας ότι μέχρι το 2020 η Ελλάδα πρέπει να ανακυκλώνει το 50% των στερεών της αποβλήτων. Μάλιστα σύμφωνα με Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ιούλιος 2012), την οποία παρουσίασε η κ. Λοϊζίδου, η Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση σε όλα τα κριτήρια.

«Η νέα φιλοσοφία εστιάζει στο μηδέν απορρίμματα (Zero Waste)», σημείωσε ενώ στη συνέχεια παρουσίασε ως παράδειγμα καλής πρακτικής το Δήμο Capparoni στην Ιταλία, ο οποίος κατάφερε μέσα σε πολύ λίγα χρόνια να φτάσει στο 82% το ποσοστό της ανακύκλωσης.

Τέλος, αναφερόμενη στο ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης, τόνισε «η ΤΑ επιβάλλεται να αναπτύξει τα κατάλληλα σχέδια, έτσι ώστε να μειωθεί η παραγωγή των απορριμμάτων (σχέδια πρόληψης) και να διευκολυνθεί η ανάκτηση των υλικών (αποδοτικότητα των πόρων). Είναι απαραίτητο να υιοθετήσει τις βέλτιστες πρακτικές για την αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης. Οι πρακτικές αυτές βασίζονται στη Διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ) με στόχο την παραγωγή προϊόντων υψηλής καθαρότητας». Κλείνοντας σημείωσε: «Καλύτερο είναι να ανακυκλώνουν 12 εκατομμύρια Έλληνες, παρά κάποια εργοστάσια που δεν θα μπορέσουν ποτέ να πιάσουν τους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

Ο κ. Αραβώσης Κωνσταντίνος στην ομιλία του έδωσε έμφαση στην ενεργειακή και μηχανική - βιολογική αξιοποίηση των αστικών στερεών αποβλήτων, επεξηγώντας τις θερμικές και μη θερμικές τεχνολογίες, την αποτέφρωση, την αεριοποίηση και την πυρόλυση, την αερόβια και αναερόβια βιολογική επεξεργασία, την παραγωγή στερεών ανακτηθέντων καυσίμων (μέσω Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας και ΚΔΑΥ), καθώς και την ενεργειακή αξιοποίηση στην τσιμεντοβιομηχανία.

Επανέλαβε και εκείνος με τη σειρά του ότι «ο δρόμος στη διαχείριση των απορριμμάτων είναι ένας: zero waste με την πρόληψη να είναι η πρώτη προτεραιότητα. «Σήμερα η ανακύκλωση στη χώρα μας βρίσκεται σε επίπεδα χαμηλότερα του 25%, ενώ η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες στις οποίες περισσότερο από το 80% των απορριμμάτων τους καταλήγουν στους ΧΥΤΑ, δηλαδή στην ταφή».

Τέλος, επεσήμανε ότι «οι εξελίξεις (και οι νομοθετικές απαιτήσεις της ΕΕ) καθιστούν επιτακτική, πλέον, την ανάγκη να προχωρήσουν τα απαιτούμενα έργα για τη Διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα μας, με βάση έναν νέο εθνικό σχεδιασμό, έτσι ώστε να επιτευχθούν άμεσα οι στόχοι της Οδηγίας Πλαίσιο για τους ΧΥΤΑ. Ο στόχος του 2013 αναφέρει εκτροπή κατά 50% των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων και ήδη δεν έχει επιτευχθεί. Διαφορετικά, μας περιμένουν νέα εξοντωτικά πρόστιμα (αντίστοιχα αυτών για τις ανεξέλεγκτες ανοικτές χωματερές - ΧΑΔΑ) από την ΕΕ».

Κλείνοντας επεσήμανε ότι η λύση στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων σε όλες τις χώρες της Ευρώπης είναι ο συνδυασμός των διαφόρων μεθόδων, ενώ τόνισε χαρακτηριστικά ότι οι προηγμένες χώρες της Ε.Ε. προπορεύονται τουλάχιστον κατά 10-15 χρόνια από τη χώρα μας.

Ο κ. Αγαπητίδης Ιωάννης, ανέπτυξε τη σημασία της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων, η οποία συνοψίζεται στα εξής: αυξανόμενη συμβολή στο ΑΕΠ, συμβολή στην απασχόληση, μετάπτωση από γραμμική σε κυκλική οικονομία, μείωση πρωτογενών υλικών, άρα αποδέσμευση της ανάπτυξης από φυσικούς πόρους, ασφάλεια σε κρίσιμα υλικά όπως σπάνια μέταλλα, ώθηση στην οικοκαινοτομία και αποφυγή άλλων μεθόδων διάθεσης αποβλήτων. Παράλληλα, έδωσε παραδείγματα οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης που βραβεύτηκαν το 2013 για τα προγράμματα ανακύκλωσης που εφαρμόζουν [Βόλος, ΔΕΔΙΣΑ Χανίων, Εμμανουήλ Παππάς (Ν. Σερρών), Καλαμάτα, Κηφισιά, Σύρος και Λειψοί].

Ο κ. Ραζής Γιάννης, αφού διατύπωσε τις βασικές αρχές της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), πρότεινε τρόπους συνεργασίας με τους ΟΤΑ και ολοκλήρωσε την ομιλία του παρουσιάζοντας τα ευρήματα έρευνας κοινής γνώμης (με δείγμα 1.000 ατόμων πανελλαδικά) που διεξήχθη για τους μπλε κάδου. Ενδεικτικά ανέφερε ότι: «Το 94% απαντά ότι η Ανακύκλωση Συσκευασιών γίνεται με τους μπλε κάδους. Το 76% δηλώνει ότι έχει μπλε κάδο το πολύ 100 μέτρα από το σπίτι του. Το 88% δηλώνει ότι συμμετέχει – στις γυναίκες μάλιστα το ποσοστό αυτό γίνεται 91%. Το 95% πηγαίνει στον μπλε κάδο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Σε μεγάλο ποσοστό (57%) οι συμμετέχοντες είναι ικανοποιημένοι από το Σύστημα».

Ο κ. Ιντζελέρ Μάριος, αφού παρουσίασε την ταυτότητα, το όραμα και τους μελλοντικούς στόχους της εταιρείας ‘Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε.’, αναφέρθηκε στις προκλήσεις για το μέλλον μίας νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων μέσα από μία ποιοτική αναβάθμιση διεργασιών επεξεργασίας του ΑΗΗΕ (Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού) και βελτιστοποίησης των διαδικασιών, ενώ παρουσίασε τις νέες νομοθετικές απαιτήσεις της ευρωπαϊκής και ελληνικής νομοθεσίας, αλλά και τα εμπόδια στην προσπάθειά τους.

Συνεχίζοντας, πρόσθεσε ότι «στόχος μας είναι να αυξηθεί το ποσοστό των ΑΗΗΕ που ανακυκλώνουμε και ως εκ τούτου να συνεισφέρουμε στην πρόοδο της οικονομίας μας, με την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη για τη χώρα μας από την ανάκτηση των πρώτων υλών, να υπάρξει εξοικονόμηση ενέργειας και φυσικών πόρων, να μειώσουμε σημαντικά τον όγκο των απορριμμάτων και την περιβαλλοντική ρύπανση, να επιτύχουμε μειώσεις του μεσοσταθμικού κόστους για την ανακύκλωση, να αναβαθμίσουμε την ποιότητα ζωής μας και να έχουν ένα καλύτερο αύριο τα παιδιά μας».

Κλείνοντας και θέλοντας να επισημάνει ότι η διαχείριση των απορριμμάτων θα πρέπει να πραγματοποιηθεί βάσει των νέων δεδομένων υπενθύμισε τη γνωστή ρήση του Δαρβίνου «Δεν επιβιώνει το πιο δυνατό είδος, ούτε το πιο έξυπνο, αλλά εκείνο που προσαρμόζεται καλύτερα στην αλλαγή».

Ο κ. Μπούρκας Δαμιανός, στο πλαίσιο της παρουσίασης της πρότασης της ΕΕΣΔΑ για την Αποκεντρωμένη Διοίκηση των Απορριμμάτων στην Αττική, ανέλυσε τα βασικά είδη αποβλήτων και τους στόχους, προτείνοντας: «Να τεθούν στόχοι σε επίπεδο Δήμου ως προς τα ποσοστά εκτροπής αποβλήτων, να προωθηθούν τα πράσινα σημεία στον ΠΕΣΔΑ Αττικής, να υποστηριχθούν (θεσμικά – χρηματοδοτικά – τεχνικά) τα πράσινα σημεία και οι μικρές μονάδες κομποστοποίησης βιοαποβλήτων, να υλοποιηθούν ολοκληρωμένες εκστρατείες ευαισθητοποίησης, να εφαρμοστούν τα προγράμματα διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων μέσω αξιοποίησης και της υφιστάμενης εγκατάστασης του ΕΜΑΚ Α. Λιοσίων και να υλοποιηθούν τοπικά σχέδια διαχείρισης με ρεαλιστική και τεκμηριωμένη στοχοθεσία, ως προς τα ποσοστά εκτροπής αποβλήτων μέσω συστημάτων διαλογής στην πηγή και της ενσωμάτωσής τους στον ΠΕΣΔΑ.

Ο κ. Δερματάς Δημήτρης, αφού επεξήγησε αναλυτικά τί είναι η αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων και τα πλεονεκτήματά της, επεσήμανε ότι «αυτό που λείπει είναι η διάθεση αλλαγής νοοτροπίας, πρέπει πλέον να υπάρξει μια μετάβαση από μία γραμμική σε μία κυκλική οικονομία που θα θέσει εν συνεχεία την παγκόσμια οικονομία σε μια πορεία βιώσιμης, μακροπρόθεσμης ανάπτυξης, με έμφαση στη μείωση των αποβλήτων, στην επαναχρησιμοποίηση και στην ανακύκλωση μέσω της μετάβασης σε αποκεντρωμένη διαχείριση αποβλήτων, εφαρμόζοντας προγράμματα διαλογής στην πηγή, υιοθετώντας οικονομικά εργαλεία και κίνητρα όσο πιο κοντά γίνεται στον πολίτη και αναπτύσσοντας δίκτυα κοινωνικής επιχειρηματικότητας».

Κλείνοντας τόνισε ότι η μετάβαση από τη γραμμική οικονομία στην κυκλική θα είναι ταραχώδης, αλλά θα αποτελέσει μελλοντικά μια ιστορική αλλαγή το ίδιο σημαντική με τη βιομηχανική επανάσταση.

Ο κ. Μανιός Θρασύβουλος, στο πλαίσιο της παρουσίασής του για την παραγωγή λιπασμάτων από κτηνοτροφικά υπολείμματα και υγρά απόβλητα ελαιοτριβείων μέσα από μια καινοτόμα διεργασία, τόνισε την αλόγιστη χρήση χημικών λιπασμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο και το σήμα κινδύνου εξάντλησης ορυκτών πόρων και ανέλυσε τις επιπτώσεις και τον απώτερο στόχο. Τέλος, παρουσίασε αναλυτικά τη διαδικασία της κομποστοποίησης ως βέλτιστης πρακτικής μέσω ενός πρωτοποριακού συστήματος.

Ο κ. Κανακόπουλος Δημήτρης, αναφερόμενος στα πρώτα αναγκαία βήματα για τη διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση, αφού έκανε ιστορική αναδρομή στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής, παρουσίασε τα αποτελέσματα της Έκθεσης της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τόσο για το Γραμματικό, όσο και για τον ΧΥΤΑ Φυλής. Αναφερόμενος στη διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση τόνισε ότι «αυτή αποτελεί μια λύση ρεαλιστική, βιώσιμη, άμεσα εφαρμόσιμη και την πλέον οικονομική επιλογή στη διαχείριση των αποβλήτων. Μέχρι σήμερα στη χώρα μας δεν έχει γίνει καμία πρόβλεψη για διαλογή στην πηγή».

Ο κ. Λέκκας Φραγκίσκος Δημήτρης στο πλαίσιο της ομιλίας του για την Αξιολόγηση απόδοσης ΚΔΑΥ τύπου Β, παρουσίασε αναλυτικά τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Καλαμάτα που αφορά στην ανακύκλωση που γίνεται σε συνεργασία τόσο με τα συλλογικά συστήματα (για ανακύκλωση συσκευασιών, μπαταριών και οχημάτων), όσο και με τα τοπικά συστήματα (για ανακύκλωση ενδυμάτων, υποδημάτων, αποβλήτων μαγειρικών ελαίων, αναλώσιμων εκτυπωτών και άλλα), στην κομποστοποίηση και στα σύμμεικτα.

Ο κ. Λυμπεράτος Γεράσιμος, στο πλαίσιο της ανάλυσής του για τις τεχνολογίες επεξεργασίας απορριμμάτων, επεσήμανε την ανάγκη αλλαγής του μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική, διότι ο «ο προηγούμενος σχεδιασμός ΠΕΣΔΑ χαρακτηρίζεται από συγκεντρωτισμό μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων ΑΣΑ, υπερδιαστασιολόγηση μονάδων, προσανατολισμό στην ενεργειακή αξιοποίηση (καύση), υψηλό κατασκευαστικό κόστος και κόστος διαχείρισης. Κατά συνέπεια ακυρώνει τη λογική της ιεράρχησης, της πρόληψης και της προδιαλογής υλικών. Η λύση βρίσκεται στην αποκεντρωμένη διαχείριση που χωρίζεται σε τρία επίπεδα: Πρώτο επίπεδο η κατοικία, η επιχείρηση, η υπηρεσία, η γειτονιά. Δεύτερο επίπεδο οι Δήμοι. Τρίτο επίπεδο οι ομάδες Δήμων και η Περιφέρεια».

Ο κ. Καλογήρου Στρατής επεξήγησε την ιεραρχία της αειφόρου διαχείρισης απορριμμάτων και αναφέρθηκε στους τρόπους μείωσης μάζας και όγκου απορριμμάτων μέσω WTE. Τέλος, συμπερασματικά πρότεινε: Να εφαρμοστεί η περιβαλλοντικά φιλική και η ενεργειακά αποδοτική θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων. Να λαμβάνεται υπόψη το διπλό όφελος των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης, η διαχείριση αποβλήτων σε συνδυασμό με την ενεργειακή παραγωγή, μεγάλο μέρος της οποίας θεωρείται ΑΠΕ. Οι Πράσινες Πρωτεύουσες της Ευρώπης (Στοκχόλμη, Κοπεγχάγη, Παρίσι, Βιέννη, κ.α.) χρησιμοποιούν Ανακύκλωση στην Πηγή και Ενεργειακή Αξιοποίηση των Απορριμμάτων.

Ο κ. Λουκάτος Ανδρέας, αναπτύσσοντας τις απόψεις του ΣΕΠΑΝ για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αστικών Αποβλήτων, έδωσε μεγάλη έμφαση στις έννοιες της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και της ανάκτησης. Στη συνέχεια παρουσίασε ένα παράδειγμα σεναρίου ολοκληρωμένης διαχείρισης και, αφού ανέλυσε τα μέσα υλοποίησης του σχεδιασμού, ανέφερε ότι «η συστηματική και τεκμηριωμένη ενημέρωση της κοινωνίας, όπως επίσης η διαρκής επιμόρφωση των υπευθύνων με ανταλλαγή τεχνογνωσίας εμπειριών, αλλά και η διαφάνεια, η αξιολόγηση και η προσαρμογή της εφαρμογής ΠΕΣΔΑ θα καταστήσουν το σχεδιασμό υλοποιήσιμο».

Οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου συνεχίζονται σήμερα Παρασκευή με την επόμενη θεματική ενότητα, με τίτλο «Διαχείριση Απορριμμάτων. Η Διεθνής Επειρία», στην οποία θα καταθέσουν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους ομιλητές από το εξωτερικό.