Πέμπτη 14 Μαΐου 2015

Το... φρούριο της Παλλήνης με το οργουελικό σκηνικό

Καθίστε αναπαυτικά στην πολυθρόνα σας και απολαύστε ανεμπόδιστα τη θέα στο μεγαλύτερο μέρος του Λεκανοπεδίου, από τον Ευβοϊκό μέχρι τον Σαρωνικό. Κανένας... παρείσακτος δεν θα σας ενοχλήσει. Κατοικείτε στο «φρούριο της Παλλήνης»: το οικιστικό συγκρότημα του Λόφου Εντισον, στις παρυφές της πόλης.
Ενα οργουελικό σκηνικό έχει διαμορφωθεί για να νιώθετε ασφαλής. Εάν, βεβαίως, μπορείτε να συμφιλιωθείτε με την παρουσία του «Μεγάλου Αδελφού» στην καθημερινότητά σας...


Οι μπάρες στην κεντρική είσοδο του συγκροτήματος και η 24ωρη φύλαξη από εταιρεία σεκιούριτι φαντάζουν ως οι λεπτομέρειες των «μέτρων ασφαλείας». Πλέγμα από περίπου 30 κάμερες μοιάζει ικανό να καταγράψει σχεδόν κάθε κίνηση, από το δίκτυο οδών εντός του συγκροτήματος έως και τους γύρω δημόσιους χώρους.
Και όλα αυτά, σε γνώση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία παραμένει σε αδράνεια περίπου 20 μήνες ύστερα από σχετικές καταγγελίες που έχει δεχτεί από ιδιοκτήτες-κατοίκους. Διαμαρτύρονται τόσο για λόγους αρχής όσο και για το ύψος των κοινοχρήστων που καλούνται να καταβάλλουν.
Σε δημόσιο έγγραφο της Αρχής (10/10/2013) περιγράφονται καταγγελίες απέναντι στο υφιστάμενο καθεστώς. Οι κάτοικοι επικαλούνται νόμο (2947/2001) που χαρακτηρίζει τις πλατείες και το δίκτυο οδών στο εσωτερικό του οικιστικού συγκροτήματος ως κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους. Σχετική διάταξη, τονίζουν, έχει ενσωματωθεί στο καταστατικό του συγκροτήματος και στα συμβόλαια ιδιοκτησίας.
«Δεν παραβιάζεται»
«Επίσης, το εγγεγραμμένο στο υποθηκοφυλακείο Σπάτων καταστατικό του συγκροτήματος προβλέπει ότι ο εσωτερικός χώρος του συγκροτήματος είναι ελεύθερος στην πρόσβαση του κοινού (πεζών), με τη ρητή αναφορά ότι ο όρος αυτός δεν αλλάζει και δεν παραβιάζεται», συμπληρώνεται στο έγγραφο.
Καταγγέλλεται, ακόμη, ότι οι κάμερες εγκαταστάθηκαν χωρίς να έχει ληφθεί σχετική συναπόφαση των απαιτούμενων δύο τρίτων των ενοίκων. Ο Λόφος Εντισον απαρτίζεται από συνολικά 202 κατοικίες (15 πολυκατοικίες με 186 διαμερίσματα και 16 μεζονέτες) και έχει περί τους 700 συνιδιοκτήτες και ενοικιαστές, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του. Σύμφωνα με τη Συνιδιοκτησία (κάτι σαν διαχειριστική αρχή), 300 ιδιοκτήτες είναι τα μέλη της Γενικής Συνέλευσης.
«Η απόφαση για την εγκατάσταση του συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε Γενική Συνέλευση των συνιδιοκτητών του συγκροτήματος ελήφθη από περίπου 60 συμμετέχοντες. Στη Γενική Συνέλευση, που έλαβε χώρα την 22α Μαΐου 2013, δεν υπήρχε η απαιτούμενη απαρτία διότι ήταν επαναληπτική και στην αρχικά ορισθείσα Γενική Συνέλευση της 15ης Μαΐου δεν προσήλθε κανένα μέλος», αναφέρει το έγγραφο που έστειλε η Αρχή στη συνιδιοκτησία του συγκροτήματος, ζητώντας εξηγήσεις.
Σε περίπτωση που δεν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις νομιμότητας, οι κάμερες θα πρέπει να απεγκατασταθούν. Η λήψη εικόνας από παράπλευρες οδούς και πεζοδρόμια κατά την επιτήρηση της περιμέτρου κτιρίων απαγορεύεται -εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων- σύμφωνα με την Οδηγία (1/2011) της Αρχής, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος παρακολούθησης των περαστικών.
Στο έγγραφο της Αρχής γίνεται λόγος ότι έχει δηλωθεί η εγκατάσταση 32 σταθερών καμερών πάνω σε ιστούς φωτισμού, που διαθέτουν ευρυγώνιο φακό, για τον έλεγχο της περιμέτρου και του εσωτερικού του συγκροτήματος (που καταλαμβάνει συνολική επιφάνεια 70 στρεμμάτων, με περίμετρο μήκους 1.100 μέτρα).
Οπως μπορεί να δει κανείς και στις φωτογραφίες, οι κάμερες περιμετρικά του συγκροτήματος σε καμία περίπτωση δεν «κοιτάνε» προς το εσωτερικό του οικοδομήματος, αλλά προς τον δημόσιο χώρο: την περιμετρική δημοτική οδό, έως και θέσεις πάρκινγκ. Εχουν επομένως μια μεγάλη «έκταση διαχείρισης».
Σε δεύτερο έγγραφο της Αρχής, η Συνιδιοκτησία του συγκροτήματος εμφανίζεται να έχει επικαλεστεί λόγους ασφαλείας για την τοποθέτηση των καμερών: «Στις κατοικίες του Συγκροτήματος και συγκεκριμένα το τελευταίο εξάμηνο (σ.σ. από τον Φλεβάρη του 2014) έγιναν τέσσερις σοβαρές διαρρήξεις διαμερισμάτων», περιγράφεται. Υποστηρίζεται ότι η φύλαξη από φύλακες αποδείχθηκε αναποτελεσματική και τον Μάιο του 2013 εγκρίθηκε, ως οικονομική λύση μάλιστα, δαπάνη για την αύξηση των καμερών που προϋπήρχαν.
«Ο κατασκευαστής, κατά το στάδιο κατασκευής του Συγκροτήματος, εγκατέστησε σύστημα ελέγχου στους εσωτερικούς δρόμους και χώρους πρασίνου, με 12 κάμερες και πλήρως εξοπλισμένη αίθουσα ελέγχου, που αρχικώς χρησιμοποιήθηκε κατά τη χρήση του Συγκροτήματος ως “δημοσιογραφικού χωριού”, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και στη συνέχεια από τη συνιδιοκτησία του Συγκροτήματος. Σημειώνεται ότι, από όσα πληροφορηθήκατε από τον κατασκευαστή (REDS Α.Ε), το σύστημα αυτό έχει γνωστοποιηθεί εγκαίρως στην Αρχή», επισημαίνεται στο δεύτερο έγγραφο.
Οι 12 κάμερες έγιναν 14 στο εσωτερικό του συγκροτήματος και επιπλέον προστέθηκαν 18 στον περιμετρικό δημοτικό δρόμο. Σύμφωνα με τη Συνιδιοκτησία (βάσει του εγγράφου), οι συγκεκριμένες 18 κάμερες «εστιάζουν στις εισόδους των εξωτερικών κτιρίων του συγκροτήματος, στις ράμπες εισόδου των οχημάτων προς τις υπόγειες θέσεις σταθμεύσεως των κτιρίων αυτών, σε μη ασφαλή σημεία της περιμέτρου του συγκροτήματος (μικρές αφύλακτες εισόδους, εξωτερικά πρανή) και δεν λαμβάνουν εικόνα από την οδό Εντισον και την κυκλοφορία της, από το πεζοδρόμιο της οδού Εντισον, από παράπλευρες οδούς και πεζοδρόμια, από εισόδους ή από το εσωτερικό γειτονικών κατοικιών, κτιρίων ή άλλων χώρων». Διά ζώσης κάτι τέτοιο δεν είναι αντιληπτό και σε αυτό συνομολογούν οι φωτογραφίες.
Στο δημοτικό συμβούλιο
Συνολικά 32 κάμερες λαμβάνουν εικόνα και, λόγω της μετάδοσης σήματος μέσω διαδικτύου, «δύο εκ των συνιδιοκτητών του συγκροτήματος μπορούν να παρακολουθούν την εικόνα [...] όχι μόνο από το διαμέρισμά τους αλλά από οποιοδήποτε σημείο ή χώρο στον οποίο βρίσκονται και υπάρχει σύνδεση στο διαδίκτυο». Κάτι που επίσης απαγορεύεται από την Οδηγία 1/2011. Παρ’ ότι ένας νόμος (2947/2001) και μία μεταγενέστερη υπουργική απόφαση (2002) προβλέπουν ότι οι απαιτήσεις ασφαλείας και ο χρόνος διατήρησής τους «δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες μετά το πέρας των Ολυμπιακών Αγώνων», ο «Μεγάλος Αδελφός» ενισχύθηκε έπειτα από περίπου μία δεκαετία: το 2013.
Μπάρες εισόδου και 30 κάμερες παραπέμπουν στον «Μεγάλο Αδελφό» | 
Το συγκρότημα του Λόφου Εντισον έχει απασχολήσει και δημόσιες συζητήσεις. Το «καθεστώς» με τις μπάρες και τις κάμερες περιγράφηκε σε δημοτικό συμβούλιο της Παλλήνης και έγινε μια διαλογική συζήτηση χωρίς όμως να ληφθούν σχετικές αποφάσεις. Πληροφορίες θέλουν ως ιδιοκτήτες κατοικιών στο συγκρότημα εξέχουσες προσωπικότητες της πολιτικής σκηνής, αλλά και του επιχειρηματικού ή μιντιακού χώρου, πέρα από τους απλούς πολίτες που αποτελούν και την πλειονότητα των κατοίκων.
Ο αρχικός σχεδιασμός του Λόφου Εντισον ήταν να λειτουργήσει το 2004 ως Χωριό Τύπου, για να στεγάσει ξένους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Κατασκευάστηκε από την «REDS», θυγατρική της «ΕΛΛΑΚΤΩΡ», έπειτα από την εκποίηση ιδιοκτησίας του ΟΤΕ. Μετά το τέλος των Αγώνων ο χώρος διαμορφώθηκε εκ νέου, τα διαμερίσματα των κτιρίων μετατράπηκαν σε κατοικίες και παραδόθηκαν για ιδιωτική χρήση.
«Οχυρωμένοι φεουδαρχικοί πύργοι»
Η περίπτωση του Λόφου Εντισον αποτελεί ένα από τα παραδείγματα που λαμβάνει υπόψη της μεταπτυχιακή εργασία της σπουδάστριας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Μαρίας Μπρασινίκα: «Ιδιωτικοποίηση του Δημόσιου Χώρου. Παραδείγματα Κοινοτήτων Ελεγχόμενης Εισόδου και η Ελληνική Πραγματικότητα» (Φεβρουάριος 2006).
«Το παρόν αντικατοπτρίζει το μέλλον;» είναι το ερώτημα που τίθεται στα συμπεράσματα της εργασίας, από την οποία ξεχωρίζουν ορισμένα σημεία: «Η επιτήρηση και αστυνόμευση του δημόσιου χώρου, ξεφεύγοντας από τα επιτρεπτά όρια, εξαιτίας της όλο και αυξανόμενης ανασφάλειας, καταστρατηγεί τις ελευθερίες του ατόμου και των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Πλέον φαίνεται ότι μερίδιο στη ζωή με παροχές μέτριου ή υψηλού επιπέδου έχουν μόνον οι προνομιούχες τάξεις που έχουν τα οικονομικά μέσα εξασφάλισής τους. Ετσι κόβεται κάθε δίοδος ανόδου και βελτίωσης των κατώτερων ομάδων».
Η κ. Μπρασινίκα εξηγεί ότι στην Ελλάδα «αν και πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες το φαινόμενο ήταν αρκετά περιορισμένο, μετά από αυτούς δημιουργούνται όλες οι προϋποθέσεις για την εξάπλωσή του. Βέβαια, σημαντική αντίσταση αποτελεί το γεγονός ότι η ελληνική κοινωνία δεν παρουσιάζει έντονη κοινωνική πόλωση ούτε τόσο μεγάλα ποσοστά ανασφάλειας και από μόνη της παρέχει μηχανισμούς ενσωμάτωσης των νέων πληθυσμιακών ομάδων, π.χ. των μεταναστών.
»Βέβαια ο καταιγισμός από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για θέματα αύξησης της εγκληματικότητας και η συνεχής υποβάθμιση του δημόσιου χώρου και των παροχών του ίσως ωθήσει μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε ιδιωτικά οικιστικά συγκροτήματα, που μέχρι σήμερα δεν παρουσίασαν ιδιαίτερη επιτυχία κατά πλειοψηφία».
Ομως, σύμφωνα πάντα με τα συμπεράσματα της εργασίας, πλέον είναι δεδομένο ότι σιγά σιγά ο αμιγώς δημόσιος αστικός χώρος συρρικνώνεται, οπότε περιορίζονται αυτομάτως και τα αγαθά τα οποία εμπεριέχει. «Αν και η ελληνική κοινωνία παρουσιάζει μια ιδιοτυπία στην ενσωμάτωση νέων φαινομένων, αναλογιζόμενος κανείς τα παγκόσμια δρώμενα δεν μπορεί να είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος για την ένταση του μηχανισμού άμυνας. Τα αποτελέσματα θα φανούν μακροπρόθεσμα και το παρόν αντικατοπτρίζει ένα δυσοίωνο μέλλον».
Η εργασία καταλήγει με το εξής τμήμα του βιβλίου «Το μέλλον του Καπιταλισμού», του Λέστερ Θάροου: «Στους σκοτεινούς χρόνους του Μεσαίωνα το ιδιωτικό συνέθλιβε το δημόσιο. Οι ληστές έγιναν διαδεδομένο φαινόμενο και η κοινή γνώμη θεωρούσε ότι η δράση τους ήταν ένα είδος εκδίκησης εναντίον του κοινωνικού και πολιτικού κατεστημένου (Ο μύθος του Ρομπέν των Δασών).
»Οχυρωμένοι φεουδαρχικοί πύργοι και δουλοπάροικοι αντικατέστησαν τις ανοχύρωτες πόλεις και τους ελεύθερους πολίτες. Για να είναι ασφαλείς στα σπίτια τους, οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να ζουν στο ισόγειο, αλλά σκαρφάλωναν στον δεύτερο όροφο για να κοιμηθούν, χρησιμοποιώντας κινητές σκάλες. Οι συμμορίες και η βία στους δρόμους ήταν ένας από τους κύριους λόγους γι’ αυτήν την αναδίπλωση. Τα γκράφιτι κυριαρχούσαν στους δρόμους του πρώιμου Μεσαίωνα, όπως ακριβώς γίνεται στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Στις κοινωνίες μας, όπως και κατά τους Σκοτεινούς Χρόνους, το ιδιωτικό συντρίβει και πάλι το δημόσιο».
Σημ.: Δυστυχώς συνειδητοποιήσαμε αργά το ατόπημά μας. Έπειτα από επικοινωνία μας με κατοίκους του «Λόφου Έντισον» καταλάβαμε την άστοχη χρήση της λέξης «γκέτο» στο Έντυπο. Μακριά από μας οποιοδήποτε ίχνος αντισημιτισμού. Κάτι που η «Εφ.Συν.» αποδεικνύει καθημερινά. Ευχαριστούμε τους κατοίκους που μας τηλεφώνησαν. Ομολογούμε ότι αμελήσαμε αδικαιολόγητα μια τόσο σημαντική πτυχή και για αυτό ζητάμε ειλικρινά συγγνώμη.  

Στ.Ζ.  








Δεν υπάρχουν σχόλια: